اجاره به شرط تملیک کریدور زنگزور

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ بعد از یک سال کشمکش در قفقاز جنوبی در ارتباط با کریدور زنگزور چیزی با سرعت و بدون توجه به قدرت های منطقه ای (مانند ایران و روسیه) حاصل شد که به راحتی باورپذیر نیست؛ یعنی اجاره کریدور به بهانه صلح میان آذربایجان و ارمنستان به مدت 100 سال به وسیله دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا. 

به عبارت دیگر ارتباط جمهوری آذربایجان با نخجوان به قیمت قطع ارتباط زمینی ایران و روسیه و حضور بلندمدت آمریکا، اروپا و ناتو برقرار می‌شود. در یک دهه گذشته کشورهای منطقه قفقاز بدون اجازه روسیه آب نمی توانستند بخورند، اما در چند سال گذشته کشورهای منطقه به ویژه جمهوری آذربایجان با آمریکا و رژیم صهیونیستی آب هویج بستنی می خورند. 

منطقه آزاد ارس در یک دهه گذشته ارتباط خوبی با جمهوری آذربایجان، ارمنستان و ایالت خودمختار نخجوان داشت

نوع رویکرد روسیه در جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی علیه ایران و تحرک پنهان آذربایجان علیه ایران و تصمیم‌گیری در خصوص کریدور زنگزور جغرافیای ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک منطقه را دچار دگرگونی اساسی کرده است.

خلاء قدرت و دیپلماسی ناقص و نیز درگیری روسیه در منطقه اوکراین سبب شد خلع قدرت در قفقاز حاصل شود و برنده بازی آمریکا، رژیم صهیونیستی در منطقه غیر تخصصی اروپا و آمریکا باشد. 

تبریز همیشه یکی از دروازه های ورود به اروپا بود و نقطه اتصال تجارت ایران به اروپا محسوب می شد. بعد انقلاب کمونیستی در روسیه به مدت 70 سال اقتصاد و تجارت ایران و منطقه شمال غرب کشور دچار خفگی ناشی از کمونیسم شده بود. بعد از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۰ به یک‌باره در منطقه شمال غرب کشور گشایش قابل توجهی ایجاد شد و تجارت چندجانبه در این بخش از کشور به اقتصاد کل ایران کمک کرد و شاهد توسعه منطقه ای در استان‌های اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی بودیم. 

در سه دهه، ارتباط تجاری وضعیت منطقه را دگرگون کرد. منطقه آزاد ارس در یک دهه گذشته ارتباط خوبی با جمهوری آذربایجان، ارمنستان و ایالت خودمختار نخجوان داشت. از همه مهم‌تر اینکه نخجوان به عنوان بخشی از جمهوری آذربایجان از این کشور دور افتاده و راه ارتباطی این کشور با بخش نخجوان از ایران بود. بنابراین جمهوری آذربایجان با ایران نوعی وابستگی تجاری و اقلیمی داشت. 

نفوذ رژیم صهیونیستی در باکو به‌تدریج سبب شد آذربایجان از ایران دور شود و امروز زیر سلطه آمریکا به‌وسیله کریدور زنگزور به امتیازات ویژه ای برسد و آرزوی دیرینه این کشور یعنی اتصال زمینی با منطقه دور از دست حاصل شود. 

تحرک نداشتن درست دیپلماسی به نحوی موجب شد کشوری بیگانه مانند آمریکا و شخصی به نام دونالد ترامپ ابتکار عمل را به‌دست بگیرید و کریدور را به نام آمریکا و ترامپ ثبت و ضبط کند. اکنون منطقه شمال کشور در حالت ابری و تبریز همانند دوره قاجاریه در مه قرار دارد. سبب این شرایط اقلیمی نامناسب فردی به نام ترامپ است.

ترامپ مدعی اجاره کریدور به مدت 100 سال، اما معنی واقعی آن اجاره به شرط تملیک است؛ یعنی که این نوار جزو املاک آمریکا و ترامپ خواهد شد. ترامپ که سوابق ادعا بر کشورهای دور و نزدیک دارد، ممکن است در آینده نه چندان دور جمهوری آذربایجان و ارمنستان را ایالت های 52 و 53 بنامد و رژیم صهیونیستی دوم و سوم را در منطقه قفقاز خلق کند. امروز ترامپ در نزدیک نقطه جغرافیای ایران قرار خواهد گرفت.

حدود نیم قرن پیش وقتی ترامپ جوان بود، قبل از انقلاب به ایران سفر کرد. وی رؤیای ایجاد کازینو و مراکز قمار در تهران و شهرهای بزرگ ایران داشت که انقلاب اسلامی رؤیایش را به باد داد. بعد از 40 سال وقتی ردای ریاست جمهوری را بر تن کرد تا نزدیکی های ایران، یعنی کشورهای عربی آمد؛ اما به ایران راه پیدا نکرد. 

ترامپ مدعی اجاره کریدور به مدت 100 سال، اما معنی واقعی آن اجاره به شرط تملیک است؛ یعنی که این نوار جزو املاک آمریکا و ترامپ خواهد شد

ترامپ چند روز گذشته در نشستی در کاخ سفید، عامل صلح آذربایجان و ارمنستان شد. البته خواب هایی برای کریدور زنگزور کشید و به نحوی خواست کریدور را به نام خود ثبت کند. البته هر نوع تغییر جغرافیای منطقه بدون توافق کشورهای دخیل مانند ایران وجاهت قانونی  ندارد.  در این راستا ایران مراتب اعتراض خود را اعلام کرده است. 

ایران باید ابتکار عمل را به دست بگیرد. این کشورها زمانی جزو ایران بودند و اشتراکات تاریخی، فرهنگی و جغرافیایی همه شرایط را برای حضور فعال ایران آماده کرد. در این میان انفعال دیپلماسی کشورهای قوی منطقه سبب شد تا ترامپ مانند قاشق نشسته وارد میدان شود و صلح را به نام خود ثبت کند. با شخصیت سمجی که از وی سراغ داریم، به فکر جایزه صلح نوبل است. وی از اکنون  صدآفرین های صلح را برای ۲۰۲۶ میلادی جمع آوری می کند.